Trans Talk 26 - Gatekeeping

 Πρωτοδημοσιευθηκε στο περιοδικο Antivirus #96

(CW: στο κείμενο υπάρχει μεταφορά κακοποιητικών φράσεων/πεποιθήσεων)

Σκεφτόμουν πρόσφατα σχετικά με ένα συγκεκριμένο θέμα για το οποίο δεν έχω γράψει, το οποίο είναι το λεγόμενο gatekeeping. Δεν γνωρίζω εάν υπάρχει ελληνικός όρος του gatekeeping, στα αγγλικά ως λέξη από μόνη της είναι η πράξη που κάνει κάποιος φύλακας. Φύλαξη της πύλης, κοινώς.
Όσον αφορά ομάδες ανθρώπων, κοινότητες ή πόρους, όταν κάποιο άτομο κάνει gatekeeping αυτό σημαίνει πως το άτομο αυτό κρίνει άλλα άτομα για το εάν ανήκουν στην ομάδα/κοινότητα αυτή η όχι και εάν μπορούν να χρησιμοποιούν τους συγκεκριμένους πόρους, με αποτέλεσμα να αποκλείει ανθρώπους που χρειάζονται την στήριξη της ομάδας αυτής. Το άτομο αυτό (ή και ομάδα ατόμων με κοινές πεποιθήσεις) για να κρίνει χρησιμοποιεί κανόνες που συνήθως δεν έχει θέσει η ομάδα και δρα από μόνο του σαν αρχηγός/νομοθέτης της ομάδας χωρίς να του έχει ζητηθεί ποτέ αυτό.

Με πιο απλά λόγια, το gatekeeping συνοψίζεται με μια πολύ κοινή φράση η οποία είναι το γνωστό «Δεν είσαι σωστός/η/ο Χ εάν (οποιοδήποτε ρήμα) Υ». Κοινώς, «εάν κάνεις κάτι συγκεκριμένο που δεν εγκρίνω, δεν σε αναγνωρίζω ως μέλος της τάδε ομάδας και άρα δεν μπορείς να συμμετέχεις». Σίγουρα το έχετε ακούσει πολλές φορές και ίσως το έχουν πει και σε σας. Είναι πρακτική που δυστυχώς εφαρμόζεται και στην LGBTqia κοινότητα αρκετά. Θύματα gatekeeping ανά τα χρόνια έχουν πέσει διαφορετικές ομάδες ανθρώπων, όπως οι λεσβίες, τα μπάι και τα πανσέξουαλ άτομα, τα τρανς άτομα, τα ίντερσεξ άτομα, τα ασέξουαλ άτομα, τα non binary άτομα. Όλες αυτές οι ομάδες έχουν υποστεί πιέσεις από άτομα άλλων ομάδων που δεν θεωρούσαν ότι ανήκουν στην ίδια ομάδα. Πχ υπάρχουν άτομα που πιστεύουν πως τα μπάι και πανσέξουαλ άτομα δεν θα έπρεπε να είναι στην ίδια ομάδα με γκέι και λεσβίες γιατί δεν είναι «αυθεντικά queer» ή ότι τα ασέξουαλ άτομα δεν ανήκουν στην LGBTqia κοινότητα γιατί δεν κάνουν σεξ.

Το gatekeeping είναι δυστυχώς φαινόμενο που εμφανίζεται μέσα σε μια ομάδα όσο καταπιεσμένη και αν είναι. Όσον αφορά τα τρανς άτομα υπάρχουν αρκετά παραδείγματα gatekeeping, μερικές φορές από την LGBTqia κοινότητα και άλλες φορές μέσα από την ίδια την τρανς κοινότητα.
Στην πρώτη ομάδα ανήκει το επιχείρημα πως τα τρανς άτομα δεν πρέπει να είναι μέλη της LGBTqia κοινότητας. Ένα άλλο παράδειγμα είναι το επιχείρημα ότι οι τρανς άνδρες δεν μπορούν να είναι γκέι/οι τρανς γυναίκες δεν μπορούν να είναι λεσβίες.
Στην δεύτερη ομάδα έχουμε πολλά και διαφορετικά παραδείγματα, μερικά εκ των οποίων είναι: (1)«δεν είσαι τρανς άτομο εάν δεν νιώθεις δυσφορία φύλου», (2)«δεν είσαι σωστό τρανς άτομο εάν δεν κάνεις φυλομεταβαση», (3)«δεν είσαι κανονικός άνδρας/γυναίκα εάν δεν ολοκληρώσεις την φυλομεταβαση σου (εννοώντας να κάνουν επεμβάσεις για φυλομετάβαση και στα γεννητικά όργανα», (4)«δεν είσαι αρκετά τρανς εάν φαίνεται ότι είσαι τρανς/εάν δεν φαίνεται ότι είσαι τρανς» ή αντίστοιχα «δεν είσαι σωστό τρανς άτομο εάν δεν μοιάζεις με σις άτομο του ιδίου φύλου, (5 )«δεν είσαι τρανς άτομο εάν είσαι non binary άτομο».

Ας δούμε πόσο καταπιεστική μπορεί να γίνει η εσωτερικευμένη τρανσφοβία κάποιων ατόμων.
Για τα επιχειρήματα 1,2 και 3 : τρανς σημαίνει πως το φύλο που αποδόθηκε κατά τη γέννηση δεν είναι αυτό που βιώνει το άτομο. Δεν έχει πει κάνεις ότι πρέπει να νιώθεις πραγματικά απαίσια γι αυτό, ούτε ότι αυτό ισχύει μόνο εάν θες να/έχεις κάνει επεμβάσεις για να το αλλάξεις. Επίσης πολλά άτομα φαίνεται να πιστεύουν ότι «γίνεσαι» το φύλο που νιώθεις μόνο εάν αποκτήσεις διαφορετικά γεννητικά όργανα. Τρανς είσαι εάν πεις ότι είσαι τρανς και αυτό μόνο. Είναι καταπιεστικό να υπαγορεύει κάποιος άλλος ποιος θα είσαι εσύ και πώς ακριβώς. Εκεί βρίσκεται και το πρόβλημα με την ιατρικοποίηση της τρανς κατάστασης.
Στην περίπτωση 4, έχει να κάνει καθαρά με τις απόψεις του κάθε gatekeeper. Τα τρανς άτομα δεν πρέπει να δείχνουμε Έτσι ή Αλλιώς. Είμαστε όπως είμαστε, το καθένα μας έχει την δική του έκφραση του φύλου του, δείχνουμε διαφορετικά, φοράμε διαφορετικά πράγματα.
Για το πέμπτο επιχείρημα, όπως μερικά σις άτομα έχουν πρόβλημα να κατανοήσουν την τρανς ταυτότητα, έτσι και κάποια binary τρανς άτομα μπορεί να μην κατανοούν την non binary ταυτότητα. Τα non binary άτομα είναι τρανς, ακόμα και εάν αυτό μπερδεύει κάποιο άλλο τρανς άτομο.